John Constable kimdir, John Constable, “Constable Country” diye de bilinen konutunun bulunduğu bölge Dedham Vale’in görünüm fotoğraflarıyla tanınır. Natüralizm akımının İngiliz görünüm ressamıdır.
John Constable, kendi devrinde hiçbir öğretiye tam manasıyla teslim olmamış; sanat için alışılmadık pratikler ve pek tanıdık olmayan tabirlerle kendi sanatını tanım etmiş bir ressamdır.
John Constable, 11 Haziran 1776 tarihinde İngiltere‘de Suffolk’taki East Bergholt köyünde doğmuştur. Çocukluğu, babasının Dedham ve Flatfort değirmenleri etrafında geçti. 17 yaşındayken babasının değirmenlerinde çalışıyor, ama, fotoğraf yapmaya da büyük ilgi duyuyordu. Oğlunun da ailenin klasik mesleğini yürütmesini isteyen babası, Constable’ın ressam olma dileğine karşı çıktı. Ama sonunda o da bu işe razı oldu. 1795’ten sonra Londra‘ya sık sık gitti. 23 yaşında 1799 yılında Londra‘ya giderek (Royal Academy of Art) Kraliyet Sanat Akademisi’ne öğrenci olarak girdi. Burada ressam Joseph Farington‘un ve Benjamin West‘in öğrencisi olan Constable, hocasından ve amatör bir ressam olan Sir George Beaumont‘dan ebediyen yürek aldı.
Thomas Gainsborough, Thomas Lawrence, Joshua Reynolds üslubunda kimi portreler yaptı, tarihî resmi ya da dinî bahisleri denedi, lakin tekrar çabucak peyzaja döndü. Bu periyotta Peter Paul Rubens, Salomon van Ruysdael ve bilhassa Claude Lorrain üzere ustaların yapıtlarını inceledi. Bu ustaların John Constable üzerinde kıymetli tesirleri oldu, ancak Constable bu etkiyi çok şahsî bir biçimde yorumlayarak, havanın ve ışığın titreşimleri, rüzgâr, bulutlar ya da dalgaların köpüğü üzere devingen öğeleri tual üzerinde saptamak yeteneğiyle janr (genre) fotoğrafının maddelerini değiştirmeyi başardı.
Okulda, öğretmeni ressam olan Sir George Beaumont, O’na Claude Lorrain‘in bugün Ulusal Galeri’de bulunan Agar isimli yapıtını gösterdi. Bu eser, Constable’ın ruhunda büyük bir izlenim yarattı ve ileriki yıllarda meydana getirdiği birçok kompozisyonda Claude’in fotoğraf kompozisyonu biçimine sadık kaldı.
John Constable, Suffolk’tayken John Dunthorne isminde öteki bir amatör ressamla birlikte fotoğraflar yaptı ve Londra‘ya gelişinin birinci yıllarında konutunu Philip Reinagle ile paylaştı; yeniden Philip Reinagle’ın yardımıyla Salomon van Ruysdael‘in bir yapıtını satın alarak kopya etti. Constable’ın sipariş alarak yaptığı birinci eser, 1801 yılında meydana getirdiği East Bergholt’a ilişkin bir görünümdür. Bir aralık yok olan bu eser daha sonra bulunarak 1956 yılında Victoria ve Albert Müzesi’nde sergilenmiştir. Sanatçı, Akademi’de çalıştığı birinci yıllarda yaz tatillerini çoğunlukla East Bergholt’ta geçirmekteydi.
1801 yılında Derbyshire’a gitti ve 1802 yazında Kraliyet Sanat Akademisi’nin yazlık stantlarına katılmaya başladı. 1802 yılında bu kurumun yıllık standına katıldı. Sonraki yıl gemiyle Londra‘dan Deal’e gitti; seyahati sırasında deniz ömrünü canlandıran kompozisyonlar oluşturdu.
John Constable, sanat hayatının başlangıcında çabucak bir peyzaj ressamı ününü kazanmadı; evvelce birtakım portre siparişlerini kabul etti, mihrap tabloları ve Joshua Reynolds‘un yapıtlarının kopyalarını yaptı. 1806 yılının sonbaharında Göller Bölgesine bir seyahat yaptı; lakin makus hava kaideleri, puslu dağlar O’na ilham vermedi ve daha çok tanıdığı ve sevdiği yerler olan Suffolk, Salisbury, Brighton, Hampstead’e çekilmeye karar verdi.
Sanatçı, o çağda en geçerli bahisler olan tarih, din ve efsaneye ilgisiz tavrıyla geleneklere karşı çıktı ve direkt doğruya model olarak, açık havada fotoğraf yapan birinci ressam ününü kazandı.
Suffolk’taki Langham Kilisesi başpapazı olan Salisbury Piskoposu 1811 yılında Constable’ı yanına davet etti; bu ziyaret sırasında sanatçı ve piskoposun torunu, tıpkı vakitte yardımcısı olan John Fisher ortasında derin bir dostluk doğdu. Constable, 1809 yılında Eest Bergholt başpapazı doktor Rhudde’un torunu Maria Bicknell’i tanımış ve genç kıza aşık olmuştu. Ancak Maria’nın ailesi, bu iki gencin evlenmesine müsaade vermemişti. Uzaktan uzağa devam eden bu aşk, nihayet kızın anne ve babasının mevti üzerine 1816 yılında evlenmeleriyle sonuçlandı. John Fisher, genç çifti balayılarını geçirmek üzere Dorset’e Osmington’a davet etti. Constable, burada ortalarında tanınmış «Weymouth Koyu» (Londra’daki Ulusal Galeri’dedir) da bulunan, ilham kaynağı deniz olan keyifli çalışmalarını verdi.
Sanatçı, uzun süren nişanlılık devresinde sık sık Suffolk’a seyahatler yapmıştı ve birçok yeni fikirler toplamıştı. Daha sonraki yıllarda meydana getirdiği kompozisyonlarda bu fikirlerinden yararlandı. Bu yıllarda morali çok düzgün olan Constable, sanatının en verimli ve en memnun devrine girdi.
1817 yılında Kraliyet Sanat Akademisi için yaptığı «Flatford Değirmeni» isimli yapıtından sonra Akademi için her yıl büyük boyutlarda bir eser yaptı. 1819 yılında Akademi’ye üye oldu, ama «Akademik» olması için on yıl beklemesi gerekmekteydi. Bu ortada gün geçtikçe ünü artıyor; yabancı ülkelerde de tanınıyordu.
Saman Arabası isimli tablosu-1821
John Constable’ın National Gallery’de bulunan 1821 yılında yaptığı “Saman Arabası” isimli tablosu 1824 Paris yıllık standında ressama altın madalya ve büyük bir ün sağladı. Fotoğrafta kolay bir köy sahnesini betimliyor: Irmağı geçen bir saman arabası.
Constable, yeşil renklerin, yapraklar üzerinde oynaşan yağmur yansımalarının eşsiz bir ustası sayılır. Titiz bir gerçeklikle coşkun bir romantizm kişiliğinde birleşir. Bu iki eğilim denkleştiği vakit ortaya ölmez eserler koyar.
Psikoposluk bahçesinden Salisbury Katedralinin Görünüşü (1823, Victoria and Albert Museum), Atlayan At (1825, Victoria and Albert Museum), Buğday tarlası (1826, National Gallery), Hadleigh Şatosu (1829).
Hadleigh Şatosu -1829
1814 yılında Hadleigh Şatosunu ziyaret etti ve kalenin bir çizimini yaptı. Daha sonra 1829 yılında bu çizimlerden istifade ederek yağlıboya tablosunu yaptı.
John Constable’in, 1802’de “Dedham Vale”, 1816’da “Wivenhoe Park” ve 1821’de “The Hay Wain” (Saman Arabası) isimli tabloları en ünlü ve en bedelli İngiliz yapıtları ortasında sayılsa da, hiçbir vakit maddi olarak başarılı olamamıştır.
1819 yılında yaptığı “The White Horse” (Beyaz At) isimli tablosu sanatkarın üslubunu tam olarak ortaya koyar. Hareketli kıvrımlar ve gerçekmiş üzere renklendirdiği sahne ile ressam, sanat tarihine ismini yazdırmayı başardı. Tabloda, Suffolk ile Essex, eyaletleri ortasında Stour ırmağı üzerinde bir kır görünümünü betimlenmiştir. Birebir yeri Saman Arabası tablosunda farklı açıdan resmetmiştir. İncelikle düşünülmüş gökyüzünün karanlıktan aydınlığa açılan rengi, kümelenmiş bulutlar, çimenler ve ağaçların verdiği nizam hissi yapıtta huzur dolu bir atmosferi yaratır. Constable kendinden evvelki klasik peyzaj tekniğinin dışına çıkmış, simetrik bir manzara elde etmekle uğraşmamıştır. Sıra dışı renk tekniği ile, hafızasında kalan çocukluğunun geçtiği yerleri resmetmeye çalışmıştır.
The White Horse (Beyaz At) – 1819
1824 yılında Arrowsmith isminde bir Fransız, John Constable’in üç yapıtını Paris‘teki Resmi Sergi’de sergiledi ve sanatçı, bu yapıtıyla altın madalya kazandı. Ortalarında Eugene Delacroix‘in de bulunduğu birçok Fransız sanatkarı Constable’ın yapıtlarından etkilendiler. Fransız ressam Eugene Delacroix, Constable’ı “İngiltere‘nin yüzaklarından biri” olarak nitelendirdi.
John Constable, madalyayı almak için Paris‘e gitmeyi reddetti ve İngiltere‘den hiç ayrılmadı. Bu ortada çok sevdiği karısı, tüberküloza yakalandı. Aile artık yaz aylarını Maria’ya havası uygun gelir ümidiyle Hampstead’de geçiriyordu. 1824’de Maria, Brighton’a bir seyahat yaptı; ama bütün bunlar amansız hastalığa yarar etmedi ve Maria, 1828 yılında yedi çocuğunu ve sanatçıyı ümitsizlik içinde bırakarak öldü.
Eserleri Fransa‘da, memleketi olan İngiltere‘de gördüğünden daha fazla ilgi gören John Constable, 52 yaşında Royal Akademi’ye üye seçilene kadar kuruluşun üyesi olamadı.
John Constable, 1816 yılında Maria Bicknell ile evlendi. 7 çocuğu oldu. Eşi 23 Kasım 1828 tarihinde tüberküloz’dan öldü. 1828’de karısı ölünce çocukların sorumluluğunu tek başına üstlenmek zorunda kalan ressam ömrü boyunca geçim problemi çekti. Genç yaşta yitirdiği karısının acısını hiç unutamadı.
John Constable tarafından yapılan eşi “Maria Bicknall” tablosu – 1816 Fotoğraf Londra’daki Tate Britain Gallery’de segileniyor.
Bağlı bulunduğu İngiliz ekolünün öteki temsilcilerinden çok daha büyük bir ustalıkla ülkesinin ıslak kırlarını ve çok sefer kapalı, kurşuni göğünü canlandırmıştır. Louvre müzesinde Köşk ve Gök jenerasyonu (taslak) isimli iki yapıtı vardır.
Constable, İngiltere‘nin natürel hoşluklarını de tatmak maksadıyla 1832 yılında yarı boyanmış fotoğrafların röprodüksiyonlarından oluşan bir koleksiyon yayımladı ve 1835 yılında Kraliyet Enstitüsü’nde görüntü fotoğrafının tarihi ile ilgili bir konferans serisi düzenledi. Bu ortada Kraliyet Sanat Akademisi’nde fotoğraf dersleri verdi.
John Constable, 31 Mart 1837 tarihinde Londra, İngiltere‘de 61 yaşında ölmüştür.
2012 yılında John Constable’ın 1824 yılında yaptığı “The Lock” isimli tablosu, Londra‘da yapılan açık artırmada 22,4 milyon sterline (63 milyon 392 bin TL) satıldı.
The Lock isimli tablosu – 1824
John Constable’in tablolarından kimileri :
Weymouth Körfezi (1816) – Louvre Müzesi, Paris
Ftatford Değirmeni ( 1817) – National Galery, Londra.
Beyaz At (1819) – Frick Koleksiyonu, New York
Mısır Tarlası (1826) – Ulusal Galeri, Londra
Brighton Kumsalı (1824-1827) – Albert Museum, Londra
Dedham Ovası (1828) – Ulusal Galerisi, İskoçya Edinburgh
Hadleigh Şatosu (1829) – Paul Mellon Koleksiyonu, Virginia.
